Almanya’da Doktorluk & Almanya’da Doktor Maaşları

Merhaba sevgili okur! Yurt dışı tecrübesi çoğumuzun hayali. Kısa veya uzun kalalım, çoğumuz ufkumuzu genişletmek, yeni hayatlar tanımak, bazen de mesleğimizde ilerlemek için yurt dışına taşınmak istiyoruz. Türkiye’deki tıp öğrencileri ve doktorlar için de yurt dışında pek çok fırsat var. Bu yazımızda Almanya’da doktor olan Ayşenur Yükseler’le kendi Almanya macerasını konuştuk. Ayşenur ‘Almanya’da doktorluk’, ‘Almanya’da doktor maaşları’, ‘Almanya’da doktorluk stajı’, ‘Almanya’da doktorluk için Almanca’ gibi pek çok konuda bilgi verdi. Sizi Ayşenur’la yaptığımız söyleşiyle baş başa bırakıyorum!

Kısaca Almanya’ya taşınmadan önceki hayatından bahseder misin? Neler yapıyordun, Almanya’ya taşınmak fikri nasıl ortaya çıktı?

Almanya’ya taşınma kararı öğrencilik yıllarımda aldığım bir karardı. İstanbul (Çapa) Tıp Fakültesi mezunuyum. Okurken hep yurt dışı tecrübesi edinmek istemiştim. Yurt dışı tecrübesi isteyen doktor adayları genelde bu tecrübeyi tıbbın merkezi sayılan Amerika’da edinmek isterler. Ancak benim hayalim, Almanya’da yaptığım yaz stajlarından sonra, Almanya’da doktorluk yapmak oldu. İlk stajımı Berlin’de kardiyoloji dalında yaptım. İkincisi ise Hamburg’da Dahiliye-Romatoloji alanındaydı. Bu iki stajım esnasında gördüğüm sağlık sistemi farklılıkları, hasta-doktor ve doktor-doktor ilişkileri, Almanya’yı seçmemde etkili oldu.

Almanya’da doktorluk yapmanın ilk şartı akıcı bir Almanca olmalı. Almanca öğrenmeye ne zaman başladın?

Stajlarımdan önce, yani tıp eğitimimde 4. sınıfa gelene dek hiç Almanca bilmiyordum. Berlin’de yaptığım ilk stajımdan sonra, Almanca öğrenmeye karar verdim. Bu kararımda iki neden etkili oldu. Birincisi Almanya’ya gelebilmek için bu attığım ilk adım olacaktı. İkincisi ise İngilizce dışında yeni bir dil öğrenmiş olacaktım. Okulun 5. ve 6. yılları boyunca yoğun Almanca kursu aldım. İkinci yılın sonunda Almanca’da B2 seviyesine geldim.

Almanya’da doktorluk maceran nasıl başladı?

Almanya’daki doktorluk maceram stajlarımla başladı. Tıp eğitiminin son yılı staj yılıdır. Ben de hem daha fazla pratik tecrübe edinmek, hem de Almancamı geliştirmek için stajlarımı Almanya’da yapmaya karar verdim ve Erasmus Öğrenci Staj değişim programıyla Münih Ludwig Maximilian Üniversitesinde staja başvurdum.

Almanya’da doktorluk stajı yapmak için hangi aşamalardan geçmek gerek, staj başvuruları nasıl yapılıyor?

Benim tercih ettiğim gibi Erasmus programıyla Almanya’ya gelmek isteyen öğrenciler başvurularda, dil sınavı ve okul not ortalaması baz alınarak bir sıralamaya tabi tutuluyor. Başvurular sonrası, okulların kontenjanlarına göre de staja hak kazanan öğrenciler belirleniyor. Şunu belirtmekte fayda var: Türkiye’deki her üniversitenin, Almanya’daki üniversitelerle aralarındaki denklik anlaşmaları farklılık gösterebilir. Bu nedenle kontenjanlar ve kabul şartları da farklılık gösterecektir. Bu konuda B2 dil sertifikasına sahip olmak avantaj sağlayacaktır.

Başvurusu kabul olan öğrencilere, Almanya’daki üniversitelerden gerekli belgeler listesi gönderilir. Bu belgelerle birlikte ulusal – öğrenci vizesine (D tipi vize) başvurulur. Vizelerini alan öğrenciler Almanya’ya gelmeye artık hazırlardır.

Öğrenciyken staj yapmak Almanya’da doktor olmanın tek şartı değil. Türkiye’den mezun olan doktorlar hospitasyon (gözlemci) için de Almanya’ya gelebilirler. Hospitasyon kısaca oradaki hastane hayatını gözlemleyebileceğiniz bir süreç. Bu dönemde doktor sadece gözlem yapmak için oradadır, bu nedenle ücret ödenmez.

Almanya’da doktor olmak isteyen öğrencilere burada staj yapmalarını öneririm. Çünkü staj esnasında ben de farklı dallarda tecrübe edinme fırsatı yakaladım aynı zamanda pratik tecrübe de edinebildim. Mesela kan alımı Türkiye’de hemşireler tarafından yapılırken Almanya’da doktorlar tarafından yapılır. Bu ve bunun gibi noktalar Almanya’da işe alımlarda önemli sayılıyor.

Ayrıca ek bir bilgi: Öğrenciler okuldan bağımsız staj başvuruları da yapabilirler. Türk doktorlar Almanya’da çok önemseniyor, eğitimlerine ve becerilerine güveniliyor.

Almanya’da doktorluğa başvurma süreci nasıl başlamalı?

Almanya’da staj yaparken, yaz döneminde Almanya’da kalabilmek için 3 aylık bir hospitasyon ayarladım. Stajım bittikten sonra Türkiye’ye dönüp mezuniyet işlemlerimi tamamladım. Türkiye’den aldığım mezuniyet belgelerimle de Almanya’ya geri döndüm. Çünkü mezuniyet belgelerinizle başvuruları yapmanız gerekiyor. Burada önemli bir nokta var. Türkiye’den alınan mezuniyet belgeleri Almanya’da tercüme ettirilmeli. Tercüme işlemlerini yaptıktan sonra da denkliğe başvurdum, aynı anda da hospitasyona devam ettim. Denklik için en önemli evrak mezuniyet belgesi ve B2 dil sertifikası. Bazı eyaletler denklik başvuruları için iş sözleşmesini şart kabul ediyorlar. Neyse ki Bavyera eyaletinde böyle bir şart yoktu. Böylelikle sözleşmem olmadan denkliğe başvurabildim.

Ayrıca denkliğe gelmeden bahsetmemiz gereken bir diğer önemli konu Tıpta Dil Sınavı (Almancası Fachsprachprüfung). Bu sınav Almanca dil seviyenizi, Almanca tıbbi terimlere hakimiyetinizi, hastayla iletişiminizi ölçen bir sınav. Sınav 3 aşamadan oluşuyor ve bunlardan ikisi sözlü yapılıyor. Bu sınavı geçtikten sonra denkliğe başvurabiliyorsunuz. Bu sınav başvurularında minimum B2 ama tercihen C1 dil sertifikası isteniyor. Kişisel görüşüm zor bir sınav değil. Sınava yönelik 2-3 aylık bir çalışma bence yeterli olacaktır. Burada da önerim vaka analizleri içeren kitaplarla çalışılması. ”140 Falle Innere Medizin” ve ”Die 50 wichtigsten Fälle Chirurgie” kitaplarını öneririm.

Almanya’da doktorluk için denklik almak belki de en önemli aşama. Denklikle ilgili en önemli bilgileri bize verecek olsan…

Almanya’da denklik (Approbation) almanın iki yolu var. Birincisi sözlü olan Almanca tıp sınavına girmek. Bu sınavın Almanca ismi Kenntnisprüfung‘tur, ki Almanya’da bir tıp fakültesini bitirme şartı olan Staatsexamen’e tekabül eder. Bu kolay bir sınav değildir ve ciddi bir hazırlık, çalışma gerektiren bir sınavdır. Sınavdan randevu almak da talep ve yoğunluğa göre değişir. Bu sınav randevusu için sekiz ay bekleyen bir arkadaşım olmuştu. Bu konuda en güvenilir bilgiyi başvurulacak eyaletteki Türk doktor arkadaşların da olduğu ve tecrübelerini paylaştığı Facebook gruplarından edinebilinir. Çünkü bu bilgi genelde internette bulabileceğiniz bir bilgi değil maalesef. Bavyera eyaleti için bilgi almak isteyenler ‘Approbation für ausländische Ärzte in Bayern’ facebook grubuna katılabilir. Tavsiye edebileceğim en yaygın kullanılan grup, bu grup.

İkinci yol ise bürokratik yollarla denklik alımıdır. Burada GutAchter denilen süreç izlenir. Basitçe anlatmak gerekirse bu süreçte, 6 yıl boyunca Türkiye’de alınan tüm dersler, Almancaya çevrilerek eyaletin yetkili birimi olan Regierung’a sunulur. Bu süreç uzun zaman alabilir ve aynı zamanda maliyetli de sayılır. Bu aşamada kişi ret alırsa, denklik için otomatik olarak yukarıda bahsettiğim sınava tabi tutulur.

Ben Erasmusa gelen 3 arkadaşımla birleşip, tüm derslerimi Almanya’daki yeminli bir tercümana çevirttirdim. 4 arkadaş yapmamızın sebebi kişi başı maliyetleri de düşürmek istememizdi. Bu haliyle kişi başı 1000 Euro civarı ödedik. Bu yolu seçecek olan kişiler aynı üniversiteden başvuracak başka kişilerle birlikte çevirme işlemleri yapabilirler. Başvuruda istenen ek belgeler (Bavyera için) bu sitede veya şu sitede sitelerde bulunabilir. Buralarda ayrıca ek bilgiler de bulabilirsiniz. Benim bu yolla denkliğimi almam yaklaşık 6 ay sürdü.

Almanya’da doktorluk için çalışma izni nasıl alınır?

İsteyenler çalışma iznine denklik başvurusundan önce de başvurulabilir. Bu biraz daha avantajlı bir yol olabilir. Çünkü denklik sınavına hazırlanırken vakit kazanmış olursunuz. Çalışma izniyle beraber Almanya’da doktor olarak çalışmaya başlayabilirsiniz. Ancak uzmanlık eğitimi için denkliği beklemeleri gerekecektir. Yukarıda bahsettiğim Tıpta Dil Sınavı olan Fachsprachprüfung sınavı ile birlikte çalışma izni de gelmiş oluyor aslında. Sınavı geçtikten sonra çalışma izniniz eve postayla gönderiliyor. Tabi bu sürecin Bevyera’da böyle işlediğini söylemem gerek. Diğer eyaletlerde süreçler değişebiliyor. Eğer başka eyalette doktorluğa başvurulacaksa o eyalet özelinde araştırmalar yapılmalı.

Almanya’da iş aramanın aşamaları neler?

Almanya’da doktorlar için Türkiye’deki gibi genel bir sınav yapılmıyor. Almanya’daki doktor adayları, Türkiyede’deki doktorluk dışı meslekler gibi bireysel olarak iş başvuruları yapıyorlar. Yani doktor adayları CV, motivasyon mektubu varsa referanslar ve tavsiye mektuplarıyla, hastane ve kliniklere başvuru yapmalılar. Türkiye’den farklı olarak istediğiniz dalda başvurular yapabilirsiniz. Kendimden örnek vereyim: İlgilendiğim hastanenin internet sitesinden açık pozisyonları kontrol ediyordum. Aynı zamanda isteyenler hastanelerin kendi siteleri yerine iş ilan sayfalarını da kontrol edebilirler. Şu sitede Almanya’nın her yerinden iş ilanlarını görebilirsiniz. Benim önerim hastanelerin kendi sayfalarını kontrol etmek, çünkü daha güncel bilgiler yer alıyor. Eğer, gerçekten çalışmak istediğiniz bir hastanede açık pozisyon göremediyseniz, benim tavsiyem yine de CVnizi göndermeniz. Başvurularınız pozisyon açıldığı zaman da dikkate alınabilir.

Başvurular sonucunda da süreç şöyle ilerliyor: İlgilenen hastaneler görüşmeye çağırıyor. ‘Kendinden bahseder misin?’, ‘Güçlü ve zayıf yanların nelerdir?’ gibi klasik görüşme soruları soruluyor. Bazı hastaneler görüşmeden sonra deneme hospitasyonu (gözlem ziyareti) yapabiliyorlar. Sonrasında iki taraf için de uygunsa, iş teklifi yapılıyor.

Haftada Ne kadar çalışıyorsun, Almanya’da doktorluk maaşları nasıl?

Haftada 40 saat çalışmamız gerek ancak arada nöbetler de oluyor. Nöbet saatleri Türkiye’dekiler kadar uzun değil, tüm gün nöbet tutulmuyo . Günü 2’ye veya 3’e bölüp, vardiya sistemiyle nöbetler tutuluyor. Asistan yoğunluğuna bağlı olarak, ayda ortalama 4-5 nöbet tutuyorum.

Almanya’daki doktor maaşlarına gelecek olursak asistan doktor maaşları aylık brüt 4400 eurodan başlar. Kliniğe ve hastaneye göre değişmekle birlikte, merak edenler maaşları şu siteden inceleyebilirler.

Almanca mantık olarak Türkçe’den çok farklı bir dil. Bildiğin garip Almanca hastalık isimleri var mı?

Evet Almanca zor bir dil 🙂 Hastalık isimleri terminolojisi ve tıp terimleri de Türkçe’den bir o kadar farklı. Genelde Latinceden çok Almanca tercümeleri kullanılıyor. Örnek vermek gerekirse; sinüzit kelimesi Nasennebenhöhlenentzündung olarak geçiyor. Türkçe birebir tercümesi Burun Yanı Boşlukları İltihabı 🙂

Başka bir örnek Bauchspeicheldrüse kelimesi Almanca’da pankreas anlamına geliyor. Hormon salgılayan bir organ olan Pankreasın birebir çevirisi ise Karın Salgı Bezi 🙂

Almanya’ya Gelmek İsteyen Doktorlara Tavsiyen var mı?

Tabi birkaç tavsiyem var Almanya’ya gelmek isteyen doktorlara ve doktor adaylarına. En önemlisi bence Almanca. Çok iyi öğrenmeli ve olabildiğince geliştirmeleri gerek. Sadece okumak ve yazmak değil aynı zamanda konuşmak ve anlamak da çok önemli. Tandem kurslarla geliştirmek bir seçenek olabilir.

İkinci tavsiyem maddi olacak. Çünkü süreç zaman zaman çok uzadığı için maddi olarak hazırlıklı olmak gerek. Mesela staj döneminde para kazanılmıyor.

Üçüncü olarak bence nerede yaşamak istediklerini iyi seçmeliler. Almanya çok büyük bir ülke ve her eyaletin kuralları ve koşulları birbirinden çok farklı. Eğer daha önce Almanya’ya gelmedilerse, en azından tatil için bile olsa bir kez gelip görmelerini öneririm.

Almanya’da Doktorluk Macerası

Ayşenur’a kendi tecrübelerini paylaştığı için bir kez daha teşekkür ediyorum. Kendisi Köln’deki bir hastanede yeni bir maceraya başlıyor yakın zaman sonra. Siz de yazımızı paylaşarak, bilgilenmek isteyen doktorlara ve doktor adaylarına iletebilirsiniz. Merak ettiklerinizi yorumlarda bekliyoruz. Bir de unutmadan yeni yazılardan ve söyleşilerden haberdar olmak için aşağıdaki adreslerden bizi takip edebilirsiniz. Sevgiler!

İnstagram: Gezi Günlüklerimiz

Youtube: Gezi Günlüklerimiz